• Een nieuwe handelsovereenkomst tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk voor na de Brexit-overgangsfase is nog ver weg.
  • De onderhandelingen over een nieuw akkoord zijn afgebroken vanwege “aanzienlijke meningsverschillen”, waardoor de kans op een no deal-Brexit aan het eind van het jaar opnieuw groter is geworden.
  • Nederlandse ondernemers vrezen voor “chaos en gedoe” als de overgangsperiode aan het eind van het jaar afloopt zonder akkoord.

Ondernemersorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland maken zich zorgen om het stukgelopen overleg tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk over een handelsdeal. Ze vrezen voor “chaos en gedoe” als de overgangsperiode waarin de Britten zich aan de Europese regels houden na de brexit eind dit jaar afloopt. Dat kan volgens de werkgeversorganisaties tot grote schade voor Nederlandse en Britse ondernemers leiden. “Dit komt bovendien bovenop de huidige economische malaise en kunnen we echt niet gebruiken.”

VNO-NCW en MKB-Nederland reageren op uitspraken van EU-onderhandelaar Michel Barnier. De Fransman zei na afloop van de laatste onderhandelingsronde dat het “onwaarschijnlijk” is dat de Europese Unie met de Britten een akkoord bereikt. Barnier vindt dat de Britten zich stug opstellen.

De Nederlandse ondernemersorganisaties zijn nu bang dat er ondanks alle eerdere inspanningen om een no deal-Brexit te vermijden, alsnog zo’n scenario opdoemt. Tegelijkertijd zijn Nederlandse ondernemers minder goed voorbereid op die mogelijkheid dan de laatste jaren.

“Door de coronacrisis hebben veel ondernemers logischerwijs andere zorgen aan hun hoofd gehad”, stellen de belangenorganisaties. Zij roepen ondernemers op te zorgen klaar te zijn voor douaneformaliteiten en andere veranderingen “die er hoe dan ook aankomen”.

Aanzienlijke meningsverschillen

De laatste ronde onderhandelingen over de relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU werd donderdagmiddag afgebroken met "aanzienlijke meningsverschillen". Er is dan ook geen kans dat er eind deze maand een akkoord ligt, zoals de Britse premier Boris Johnson had gehoopt.

De Europese Brexit-onderhandelaar Michel Barnier zei na afloop van de nieuwe onderhandelingsronde met de Britten dat het is op dit moment "onwaarschijnlijk" is dat de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk een nieuwe handelsovereenkomst sluiten.

Volgens de Fransman stelt het Verenigd Koninkrijk zich te stug op bij onderhandelingen over eerlijke concurrentie tussen de twee handelsblokken, afspraken over staatssteun en de toegang van Europese vissers tot Britse wateren. Dat "maakt een handelsovereenkomst, op dit moment, onwaarschijnlijk", waarschuwde Barnier. "De tijd raakt snel op".

Maar de Britse onderhandelaar David Frost zei dat het nog steeds heel goed mogelijk is dat in september wel een akkoord wordt bereikt.

Britse media meldden donderdag dat Johnson heeft geweigerd ook maar iets toe te geven in de onderhandelingen over visserijrechten en dat die daarop zijn vastgelopen.

Overgangsfase

De Britten stapten na een referendum in 2016 dit jaar uit de Europese Unie. Alles blijft nog tot aan het begin van het komend jaar hetzelfde. Maar voor na de overgangsfase moeten afspraken worden gemaakt over de relatie.

Lukt dat niet, dan dreigt een Brexit zonder afspraken met mogelijk zeer schadelijke gevolgen voor bijvoorbeeld de handel tussen Groot-Brittannië en het continent en voor relaties tussen het Britse deel van Ierland (Noord-Ierland) en de Ierse republiek.

Toch beklemtoonde Frost dat er ook "positieve discussies" zijn gevoerd over onder meer wederzijdse handel in goederen en diensten, transportkwesties, samenwerking op het gebied van sociale zekerheid en Britse deelname aan EU-projecten, zoals die met betrekking tot bestrijding van criminaliteit.

Maar Frost zei dat er niet kan worden gemarchandeerd met bepaalde Britse principes, omdat die geen punten voor onderhandelingen zijn, maar vaststaande feiten. Het moet volgens Frost duidelijk worden, dat zijn land aan het einde van de overgangsfase volkomen onafhankelijk zal zijn.

Gelijk speelveld

De Europese onderhandelaar Barnier gaf net als Frost aan dat er over grensoverschrijdende handel in goederen en diensten goede gesprekken waren. Maar om tot een akkoord te komen, moet wat Barnier betreft ook het heikele punt van een gelijk speelveld tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk opgelost worden.

Om bij vrijhandel eerlijke concurrentie te houden, wil de EU namelijk dat voor Britse bedrijven dezelfde standaarden op gebied van bijvoorbeeld milieu, arbeidsrechten of staatssteun gelden als in de lidstaten. Dit ligt in Londen gevoelig, want dan zou het Verenigd Koninkrijk ook na de Brexit aan Europese regels gebonden blijven. De grote belofte van de voorvechters van de Brexit was juist dat Britten na de uittreding uit de EU zelf meer zeggenschap zouden krijgen.

Barnier waarschuwde verder voor "frictie" tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU als er geen handelsovereenkomst is voor het einde van dit jaar. Dan eindigt de overgangsfase na de Brexit. Zonder handelsakkoord gaan dan automatisch de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) gelden, met hogere invoerheffingen voor veel goederen tot gevolg.

Lees meer over de Brexit: